Vergelijk: Ducati Multistrada V4S vs. BMW S 1000 XR

Tekst: Vincent Burger
Fotografie: Ed Smits

Plan B

Gelderland, 7 maart 2021 – Wat er om me heen ook gebeurt, mijn ogen blijven terugkeren naar die cijfers in de linker onderhoek van het display. Na elke druk op een knop, na elke baanwissel, spiegel en check van de borden boven me, telkens weer blijft mijn blik gefixeerd op dat getal. 3. 4. Weer 3. 2. 1, 0 en -1 verschijnen en verdwijnen weer, maar stellen me geen van allen gerust. Als bij Den Bosch ook Dit is nog maar het begin. Twee uur later zouden ze beide van een nog veel dikkere ijslaag zijn voorzien, wat ook z'n weerslag zou hebben op de elektronicaeen dikke mist opdoemt, zie ik het letterlijk een beetje somber in. Aan de verwarming ligt het niet, ik heb zowel het zadel als de handvatverwarming teruggeschaald naar de middelste stand, maar vrolijk wordt het ook niet. Als het zo doorgaat, kunnen we wel leuk onderweg zijn naar Limburg, veel zul je er niet van terugzien op de foto’s. Bestaat er geen plan B?

En ik had het kunnen weten vanmorgen, toen ik van huis vertrok bij een ‘aangename’ vijf graden en de teller van daar alleen maar verder zag dalen. Maar nee hoor, het is geen winter meer, dus heb ik echt niet mijn volledige arsenaal aan winterkleding nodig. Toch? Niet veel later stond ik ergens in het midden van het land een voering in een allweatherbroek te ritsen. En had ik toch maar een extra laagje thermokleding ingepakt…  Eenmaal aan boord van de Multistrada komt daar nog eens een verwijt bij. De rijwind wordt daar namelijk zodanig op je schenen gericht dat als je geen laarzen met schacht aan hebt bij dit weer,
Behalve het vleugje carbon moet je van goede huize komen om de verschillen te ontdekken

Maar toch is 'ie volgens BMW het afgelopen jaar volledig vernieuwd. Verfijnd is het betere woord je de rest van de dag met koude poten rond rijdt. Drie keer raden wie voor vandaag dacht dat halfhoge motorschoenen wel afdoende zouden zijn… 

Volgens Ed mag je die luchtgeleiding overigens geen vleugels noemen, maar ‘scoops’. M’n reet, ze doen hetzelfde. En zijn minstens zo zinloos, als je het mij vraagt. Natuurlijk bewijst bovenstaande wel dat ze weldegelijk werken (de BMW heeft ze niet, ergo: niet zulke kouwe poten), maar vraag je gerust eens af hoe effectief ze zullen zijn als je hetzij wél met normale laarzen rondrijdt, hetzij in mooi zomers weer rondtuft. Dertig graden buitentemperatuur blijft dertig graden buitentemperatuur, hoe hard je ook blaast. De kans dat je dat doet is aanzienlijk groter dan wat we je nu vandaag voorschotelen. En dan is er nog een esthetisch oogpunt. Niet dat wij in een positie verkeren te kunnen zeggen wat mooi of niet mooi is, maar je kúnt ook overdrijven. Daarbij: de beslissing van Ducati om van V2 naar V4 over te stappen (kom op jongens, geef de klant dan op z’n minst de keus) kan van allerlei argumenten een goede zijn,
Zo dus niet bij de Multistrada, waar je nu veel meer motor voor je geld krijgt. Twee cilinders meer om te beginnen

Da's trouwens niet het enige, wat te denken van ACC adaptieve cruise controle?slanker wordt ie er in geen geval van. En wat ze ook doen, slank afkleden doen die aero stukken geen van allen. De Streetfighter idem, google eens een plaatje van dat ding zónder vleugels en je ziet wat een parel het had kúnnen zijn. En dan te bedenken dat de oude Streetfighter een toonbeeld van slankheid was, tot in het extreme. 

Daarmee komen we wel op een overeenkomst tussen deze twee machines. En die mag je zien als ‘meer dan de vorige keer’ ook, want waar de tweecilinder Multi nog enigszins te verdedigen was, hebben we nu gewoon twee reuzemotoren voor ons. Herinner me er aan dat ik geen allroad zeg trouwens, alsjeblieft. Enfin, twee enorme machines, nu beide met een viercilinder, hoewel de Duc nog stiekem een beetje in ontkenning is. Wat dat betreft is BMW des te eerlijker, als ze zeggen ‘luister, als je “the real deal” wil hebben we een keur aan GS modellen voor je’ en geven ze je de XR alsnog, als je –zoals we ook eerder al eens zeiden- wel sportief wil rijden, maar eigenlijk ook een beetje aan je rug moet denken. Strikt genomen hebben beide motoren min of meer het blok uit hun superbike overgelepeld in een groot frame en er vervolgens Amper voor te stellen dat het al weer zes jaar geleden is. Zes jaar! Maar zeg nou eerlijk, wat is er nou veranderd in zes jaar tijd, behalve dat 't nu een stuk kouder is en de grenzen op slot zijnde hele kerstboom tegenaan gesleuteld. En ja, ik weet dat Ducati intussen een greep heeft gedaan in de doos met klepveren.

Tweemaal een halve Frankenstein dus, waarbij de éénnog de schijn geeft dat als je echt van de gebaande paden af wilt, daar een alternatief voor is. Maar even tussen ons, hebben we die GS onlangs nog gezien? Niet om het een of ander, maar ook die is bepaald niet meer ‘speels’ of ‘lichtvoetig’ te noemen.Breed inzetbaar oké, maar dat is wat anders. Het lijkt wel alsof ze het er om doen, en om dat te benadrukken hebben zowel BMW als Ducati een keur aan professionals klaar staan die je maar wat graag laten zien dat hun Adventure motor toch echt wel kan wat er beloofd wordt. Mja… het lijkt wel een film: hoe meer reclame er voor wordt gemaakt, hoe slechter je diep in je hart al weet dat het eindresultaat is. Maar dan net even anders; hoe harder men zegt dat het ‘echt wel’ allemaal kan, hoe minder je op je vingers kunt natellen dat dat dus niet gebeurt. En kijk maar: dik 250 kilo, groot genoeg om een hangardeur in je schuur te rechtvaardigen en voorzien van meer opties dan je hele domoticapakket. Maar oké, that’s me. 

Já, ik noemde de GS en niet de XR. Want néé, deze beweert dat niet zo. Maar vlak de Duc niet uit. Laten we ze eens naast elkaar leggen, als het ware. Dan zijn de verhoudingen eigenlijk nog precies gelijk aan zes jaar terug, waarbij de BMW viercilinder nog altijd het sportieve hart behoudt en de rijeigenschappen als zodanig ook overeen komen. De Multistrada is wat dat betreft meer ‘Adventure-achtig’. Ik zou bijna zeggen ‘meer klassiek Adventureachtig’, als ik zou weten wat ik daar mee bedoelde. De XR is dus sportiever, ietsje lager, ietsje scherper, ietsje strakker, ietsje… ietsje meer de supersport-in-ontkenningsfase dan de Duc die, het moet gezegd worden, toch wel heel erg oké is als je ‘m gebruikt waar ‘ie voor dient. 

Aanvriezende mist

Intussen zijn we Limburg binnengereden en hebben we getankt, opgewarmd en gewisseld. Nu snap ik ook plots waarom Ed zijn vizier zo vaak poetste. Aanvriezende mist… op de Duc geen last van, de BMW heeft, ook in hoogste stand, een lager ruitje. En al heb ik zo’n hippe ruitenwisser op mijn linker wijsvinger (hilárisch trouwens, leg dan maar eens uit waarom je keer op keer zo zit te seinen, terwijl je in het echt gewoon ongemerkt met die rubber strip tegen het knopje zit te poeren), echt veel doet die ook weer niet. Maar het doet me wel weer een beetje terugdenken aan mijn avontuur met de Kawa H2SX. Zet hier voor de grap eens een eerste Terblanche Multistrada naast en je ziet hoe ver Ducati van het oorspronkelijke concept is afgestapt. Denk trouwens met die oude Multi hier vandaag net zo snel te zijn geweest, zo niet snellerDat vroeg Ed net ook bij de koffie in de Shell langs de A2, waar de meid achter de kassa geen medelijden met ons heeft en ons naar buiten dirigeert, de kou in, want… coronarichtlijnen. De extreme kou en mist heeft trouwens z’n impact op de elektronica van de BMW gehad, waar al vanaf het begin de ene na de andere waarschuwing in het TFT display oplicht “Let op, Geen ABS”, “Let op, Geen Tractiecontrole”, “Te lage spanning Keyless Ride”. Na de koffiestop blijkt echter dat ook de elektronica van de Duc niet feilloos is, als met geen mogelijkheid de cruise control nog kan worden geactiveerd. Trouwens, over die cruise control gesproken, dat Adaptieve deel blijkt niet berekend te zijn op een S 1000 XR die ineens het anker uitgooit. Tot tweemaal toe remt de V4 niet af, waar ‘ie dat wel had moeten doen. 

Behalve het beetje kou en het beetje mist, en dientengevolge weigerende elektronica, zullen we voor een echte overeenkomst met ons vorige avontuur (en daarmee echte vergelijk tussen deze twee motoren) toch meer dan twee uurtjes onderweg moeten zijn. Had ik eigenlijk ook wel gewild met deze motoren, want zaken als zadelpijn, doorzitten of bagagecapaciteit zullen we nu niet echt zo goed achter komen als destijds in Italië. Maar met een negatief reisadvies zul je toch íets moeten. En dus weet je nu ook het waarom van deze expeditie: ondanks alles proberen we alsnog zo bergachtig mogelijk te doen, zij het binnen de landsgrenzen. En al doende komen we nog ergens anders achter: maar weinig ‘bergen’ zul je zo definitief op het allerhoogste topje kunnen komen als onze Vaalserberg. En al helemaal niet met de motor. Als we tenminste nog zon gaan krijgen vandaag. En wat schetst onze verbazing: precies als we bij Stein de A76 opdraaien, laten we de mist achter ons. Nu volgt een nieuwe, onverwachte uitdaging: vanaf het moment dat de zon de motoren raakt, smelt alle ijsvorming (en daarmee alle elektronische storingen, Motoren de overlast veroorzakers? Nog geen motorrijder gezien vandaag, maar wordt nu al knettergek van al die wielrenners. En dan is 't nog maar vroeg in de ochtendbehalve het Keyless Ride dingetje dat de BMW de hele dag zou opbreken) in razend tempo en vliegen de brokstukken me om de oren. Dat duurt gelukkig maar even en vanaf dat moment hebben we er zin in, gaan er nog eens goed voor zitten en zijn in no time bij onze meest zuidelijke bestemming. Nu gaat het tenminste ergens over.

Onderweg heb ik al wel het een en ander geprobeerd, maar ik ga mezelf niet voorliegen dat ik nu wel zo’n beetje weet wat elke motor kan, laat staan dat ik het allemaal geprobeerd heb. Ik weet dat het even terug is, maar ook weer niet zó veel dat ik niet zou weten wat precies wat is. De meeste functies zijn dan ook wel herkenbaar en terug te vinden, maar er zijn er nogal wat bij gekomen. Wat te denken van de al genoemde adaptieve cruise control als voornaamste noviteit op
Zo intuïtief dat we haast zouden vergeten dat 'ie zes jaar geleden nog een oldskool analoog display had. De knopjes zijn daarentegen nog precies gelijk

De Duc had zes jaar geleden daarentegen al een TFT, maar dat is wel op alle fronten verbeterd, evenals de knopjes op het stuur

Allebei een opbergvakje, maar in dat van de Multi past een Smartphone én heeft een USB-laadpunt de Multistrada en voor de BMW…. Eh, ja wat eigenlijk? De BMW oogt en voelt nog zó identiek aan z’n voorganger bij de eerste kennismaking, dat ik even zoeken moet naar de echte innovaties. Zés jaar later.

En ook al vergeet ik dan bijna het volledige digitale display wat er de vorige keer niet op zat, maar het is allemaal zo typisch BMW, zo intuïtief, dat je het niet eens direct door hebt. Pas daarna begint het pielen: waar zat ook alweer de tripmeter en hoe zet je die na een tankbeurt weer netjes op nul? Hoe zat dit ook alweer? En hoe dat? Het komt snel terug en de rest is vlot te vinden, maar toch. Voor zo’n periode zou je denken dat er meer vernieuwd zou zijn en tegelijkertijd bewijst dat maar weer hoe doordacht het allemaal is. Wel moet Ed me er later aan herinneren dat de BMW ook andere opties heeft dan alleen ‘Dynamic Pro’, waar ik nog geen moment aan gedacht had. Maar goed, we zijn nog niet eens een dag op pad.

Te weinig tijd

Dan hangt de Multistrada de vuile was toch net iets liever buiten. Knopjes waar je maar kijken kunt en een interface waar geen eind aan lijkt te komen. Hiermee direct op pad gaan en denken dat het wel goed komt is haast gevaarlijk. Zeker als je als allereerste actiepunt die ochtend achter een losgelaten Limburger aan moet, die de nog bevroren dijkweg bij zijn nieuwe huis wat beter kent dan jij, omdat je er nog zelden geweest bent. Nou zal niemand dat waarschijnlijk doen, maar het is toch wel leuk om op z’n minst een klein beetje te weten wat de motor doet, voordat je er op stapt en vertrekt. En bij een proefrit bijvoorbeeld wel een ding; dan heb je vaak nog veel minder tijd. En wat zal een dealer doen? Alles soft en makkelijk instellen, met de kans dat je niet onder de indruk raakt, of juist alles zo indrukwekkend mogelijk zodat je er bang van wordt? Wat is wijsheid?

Ik krijg de indruk dat Ducati, hoewel meer knopjes nodig, juist daardoor net directer toegang biedt tot sommige functies dan BMW. Maar tegelijkertijd is van BMW bekend dat je zonder de bijpassende navigatie een aantal functies mist, hoewel er dus wel een pak extra op zit, nu het kan met alle full color bedienbaarheid. En dat het werkt staat buiten kijf. Een consument heeft zijn motor vaak langer dan wij in bezit.

Een consument kan ook veel dingen anders zien dan wij. Andere criteria hebben. Wij rijden even, denken dat onze mening heel belangrijk is en stappen dan weer over op iets heel anders wat opnieuw héél erg belangrijk is. Beste in zijn klasse, meest adembenemend, scherpst geprijsd, meeste plezier, noem maar op. Maar dat de bak van de BMW nog altijd zo taai is als een stuk honingdrop tussen je kiezen, wij hoeven er niet dagelijks mee te leven. En goed, dat is ook alleen onder bepaalde omstandigheden te merken, maar toch. Dat was zes jaar terug ook al zo. En er is genoeg om wel heel gelukkig van te worden, bij beide deelnemers. 

Als we het na ons bezoek aan de Hoogste Top Van Het Land aandurven ergens even een meegenomen boterham te nuttigen en de plaatselijke boom te bevochtigen, is het nét wat minder koud. Als je stilstaat in de zon zou je zelfs je rits een klein stukje kunnen laten openen en heel gewaagd de handschoenen even uittrekken. En als we dan toch staan te mijmeren en overleggen waar de reis nog meer naartoe kan gaan, komt het gesprek ook vanzelf weer op onze vervoermiddelen. “Volgens mij heb je aan een halve Duc genoeg Ed.” “Welke helft?” “Nou, ik kan me levendig voorstellen, nu na wat los gepruttel in de buurt hier, dat iemand met zo’n Multi echt hélemaal in zijn nopjes kan zijn over zijn motor en de prestaties. Sterker, dat je na een X Onderschriftaantal jaar met dat ding rijden, naar volle tevredenheid tegen die dealer kunt zeggen dat het een topmotor is. Terwijl je in de praktijk nooit of zelden in de bovenste helft van het toerenbereik geweest bent. M’n vader zou dat kunnen, die rijdt zijn motor ook altijd zo idioot laag in toeren dat ‘ie bijna afslaat. Zo klinkt ’t tenminste, echt akelig. Maar ja, zijn motor, dus wat boeit ‘t. Met die Duc kan dat ook en wel zo goed, dat je niet eens op het idee komt dat er wel eens meer zou zijn. Of het gevoel dat je iets onrecht aandoet. Zo’n eigenaar zou je dus eigenlijk moeten hebben als je zelf op zoek bent naar je nieuwe tweedehands Multi V4, want dan zijn ze nog helemaal nieuw bovenin”. “Hm ja, daar zeg je zoiets. Dat heeft de BMW toch beduidend minder”. 

Dat heeft de BMW minder. Niet dat daar zoveel mis is in de lagere toeren, maar het ding is wel opzwepend genoeg om je er aan te herinneren dat er meer te halen is, als je maar durft. “Ah toe, nog nét wat harder jongen. Toe maar. Dat kun je wel”. Het is een andere beleving. 

In het voordeel van de vier in lijn moet dan wel gezegd worden dat de motor er voor gemaakt is. Zoals ‘ie zit, de hardheid van het zadel, de steun van het duozadel – hoewel dat persoonlijk is, Ed had het liever niet gehad – de vering (op standje Pro), de remmen… alles klopt, alles werkt, alles werkt sámen om jou die opzwepende ervaring te geven en het vertrouwen dat als je toch ineens in je enthousiasme een bocht net even te gretig nadert, je nog bijtijds terug kunt naar meer aardse snelheden. En dat is herkenbaar, want zo was ’t vroeger ook al. Ducati kan een patent hebben op dikke sbk-waardige remankers, BMW doet het gewoon des BMW’s en dat betekent gretig. De sportieve inborst verloochent de XR in elk geval niet. En waarom zou ‘ie ook, BMW heeft er immers nog een ander model náást. Dat zouden er meer moeten doen. 

Wat als

Maar eeh… niet om het een of ander, maar.. hoe zouden we dat hebben ervaren als we deze keer wél hetzelfde hadden kunnen doen? Je weet wel, sleuren op slingerende bergpassen, van Oostenrijks glooiend tot Italiaans hak- en breekwerk. Zou dat nog uitmaken? Uiteindelijk wel natuurlijk, andere omstandigheden geven precies de gelegenheid voor andere rijeigenschappen om zogezegd ‘te shinen’. Maar zou dat de verhoudingen anders leggen? “Echt wel,” zegt Ed bij onze volgende pauze, een heel schattige sluis waar we dachten foto’s te kunnen schieten van het duo, maar in plaats daarvan werden
Té veel van 't goede, schreven we 6 jaar geleden. Da's nu gelukkig stukken beter, zelfs de Akra die qua dB's niet van de standaard uitlaat afwijkt

Beide semi-actief, maar dat was zes jaar geleden niet anders. Hoewel, die Duc is wel heel, heel veel beter dan toen

Zes jaar geleden hadden beide ook al een quickshifter, maar nu kan het met beide up en down

De achterbrug van de V4 lijkt niet alleen veel langer, maar is dat ook. Enkelzijdig was toch veel mooier

Qua remvertraging en gevoel zijn de verschillen niet enorm, maar geef nou toe, Brembo staat toch veel beter? geconfronteerd met een broedplaats waar de lokale eendenbende van de gelegenheid gebruik had gemaakt de bodem egaal te bedekken met, laten we zeggen, geconverteerde grassen en lokale kruiden. “Echt wel, de Ducati steekt er nu met kop en schouders bovenuit. Precies waar ‘ie vorige keer tekort kwam, komt ‘ie nu echt tot zijn recht”. Nou… dat weet ik nog zo net niet. Natuurlijk, ik heb zojuist een prima betoog gehouden voor de voordelen van de Multistrada en z’n vele gezichten, maar dat neemt niet weg dat de BMW ook gewoon flink z’n mannetje staat. Alleen net even op een andere manier. De verhoudingen liggen nog altijd net zoals ze toen lagen, waarbij de vier-in-lijn nog altijd de sportieve kant kiest terwijl de nu vier-in-V veel meer allround beweert te zijn. En dat voel je. Groter, breder, ruimer.. en dat terwijl je er strikt genomen net zo weinig mee naast de weg te zoeken hebt. Kwestie van smaak dus. En die tweetrapsraket? Daar zet ik de SBK-karakteristiek van de Van der Mark tegenover. En wat goed genoeg is voor Michael, is goed genoeg voor iedereen die de Stelvio met huid en haar wil opvreten. Alhoewel, als ik nu de Duc op Sport zou zetten en.. ik vind het legitiem genoeg om uit te zoeken. Alles voor de lezer, immers.

Want dat is ook nog eens zo: grotendeels hebben we de Multistrada gewoon lekker in Touring modus gelaten. Allereerst vanwege de tractiecontrole die heel duidelijk uit staat in Sport en dat leek me gezien de staat van de wegen deze morgen geen goed plan om mee te beginnen, maar daarna gewoon omdat dat eigenlijk best helemaal prima is. Standje Sport is gewoon nog effe wat erger. Maar dat komt pas van pas als je er genoeg zin in hebt. Geen gedoe met zadelverwarming of koffers die nu uit zichzelf rechtop blijven staan Hadden we 't al over de tsunami aan fietsers/wielrenners/mountainbikers gehad?als je ze los op de grond zet, maar gewoon je Dovizioso replica aantrekken en blaffen. Ik vraag het me af.

Terwijl de zon al ver over z’n hoogste punt heen is, dwalen mijn ogen opnieuw van tijd tot tijd naar de hoek van het display. De mist heeft zich niet meer laten zien, maar hier en daar treffen we wel wat bewolking en hoewel de indicatie niet verandert, voelt het weldegelijk als een fors verschil. En dat is het moment waarop Ed vrolijk de BMW van de prima ‘Dynamic Pro’ naar ‘comfort’ omschakelt en mij daarna het laatste stuk laat rijden. Had hij van mij niet hoeven doen, één van de twee. Hoewel merkbaar comfortabeler, is de motor ook een stuk van z’n scherpte kwijt en daar was ik eigenlijk wel op gesteld. Ik zou er ongetwijfeld aan kunnen wennen, ik zou het in een land als België zelfs ongetwijfeld een godsgeschenk vinden, maar daar zijn we nu niet en Volgende keer toch maar doorknallen naar Italië?veel tijd hebben we ook niet meer. Ik vind het wel leuk geweest, in de zomer liggen de kaarten anders. Alhoewel… dit ding, warme en schone wegen, goede bandjes… daar kan ik ook lang van dromen. Was er niet iets in Italië waar we koste wat kost bij aanwezig moeten zijn? 

Terwijl ik naar huis rijd met de kachel op standje ‘Zomer in de Algarve’, de radio op Sublime en de zon zo laag aan de horizon dat ik nog slechts in mijn achteruitkijkspiegel kan zien dat ik binnen de lijntjes blijf rijden, bedenk ik me wat ik nou precies geleerd heb vandaag. Goed, alles is nieuwer en beter. Goed, daar hangt een prijskaartje aan van meerdere pagina’s, maar eerlijk… zés jaar. En wat is er nou echt veranderd, behalve het het prijskaartje dat 5k is gestegen? 

Technische gegevens