Test: 1910 Pierce Four

Met slechts weinig Pierce Four motorfietsen gebouwd en nog minder de tand des tijds doorstaan, zorgde de verschijning van een compleet origineel enkel-lager motor no. 1590 op de Bonhams veiling in augustus 2012 in Californië voor de nodige opwinding, voordat het voor $137.000 (toen € 110.000) werd verkocht aan een in Amerika geboren enthousiast die al meerdere decennia in het Verenigd Koninkrijk woonachtig is. Het veilingprotocol verbiedt me zijn naam te noemen, maar hij heeft de motor nu weer te koop aangeboden bij de Bonhams Autumn Stafford Sale op 15 oktober, na uitgebreide revisie van wat in feite een compleet maar slecht functionerend voorbeeld van Amerika’s eerste De Pierce Four was niet in beste staat toen de huidige eigenaar 'm kochtFour was en tot op heden slechts vier eigenaren heeft gehad. De motor werd in 1932 in een droge opslagruimte neergezet waar het naar de tweede eigenaar ging, waarna het 75 jaar later door de derde eigenaar werd gekocht. Hij stelde de motor tentoon als deel van een prominente privécollectie voordat hij aan de huidige anonieme eigenaar werd verkocht die zelf een substantiële collectie prijswinnende motoren heeft die allen nog met regelmaat worden gereden en, waar van toepassing, geracet.

“Ik had al een Pierce eencilinder, dus toen ik de Four kocht had ik de intentie om ‘m volledig te herstellen,” verklaart hij. “Het was van de buitenkant compleet – maar ik had niet verwacht dat hij inwendig zo versleten zou zijn! Het is echter wat het is en dus hebben we ‘m weer lopend gemaakt met behoud van slijtage door de tand des tijds. Opnieuw spuiten was geen optie en ik heb alle originele onderdelen die we hebben vervangen weten te bemachtigen. Het motorblok vergde echter veel werk, maar we hebben het aan de praat gekregen en er is verzekering en belasting betaald om hier in de UK te rijden, compleet met MoT (Britse APK, red.) certificaat!” Nigel Parrott Precision 300 km/u eng? Probeer eens 100 km/u op dit te doen, dan piep je wel andersEngineering uit Heathfield, West Sussex is een van de toonaangevende restaurateurs van veteranen auto’s en is verantwoordelijk voor de revisie van veel van de inschrijvingen van de jaarlijkseLondon to Brighton pre-1905 Veteran automobiel run. Zei werden de revisie van de Pierce Four motor toevertrouwd en na met de zeer gecompliceerde en absoluut abnormale technieken voor huidige maatstaven te hebben geworsteld die nodig zijn om ‘m te kunnen rijden, kan ik ze alleen maar toejuichen het verleden zo effectief weer tot leven te hebben gebracht.

Simpelweg de Pierce starten is het moeilijkste ding om te doen, maar gelukkig had ik hulp in de persoon van John Rhodes, die veel van de historische motoren van de eigenaar onderhoudt. John demonstreerde eerst hoe je ‘m start, wat resulteerde in een motor die tot leven kwam met de vlakke rafel van een vintage auto. Ok, mijn beurt. Tenzij je helling hebt om naar beneden te fietsen kun je het beste de motor op de standaard zetten, erop gaan zitten en dan de als een kromme sabel gevormde versnellingshendel links in neutraal zetten, en dan gaan fietsen om momentum op te bouwen. Er is geen ontstekingsschakelaar – je opent gewoon de benzinekraan, zit op het zadel en begint de krukas te draaien, onderwijl het gashendel links ongeveer half openzettend – het is een positieve setting, zonder retourveer – en het rechter handvat met de wijzers van de klok mee te draaien om de ontsteking zo laat mogelijk te zetten. Terwijl je nog steeds aan het trappen bent schuif je vervolgens voorzichtig de versnellingshendel een klik naar voren naar Coast, dat automatisch de koppeling bediend en de motor doet starten, terwijl je geleidelijk aan de ontsteking vervroegt. Als je eenmaal tevreden bent met hoe de motor loopt, Het neusje van de zalm in die tijd. Is het geen plaatje?kun je ‘m weer in neutraal zetten, de verrassend effectieve externe rem bedienen om het achterwiel tot stilstand te krijgen en dan afstappen om de motor van de standaard te halen en deze aan het achterspatbord bevestigen. Ok, dat was het gemakkelijke deel, nu wordt het lastig.

Neem weer plaats op de Pierce en met een beetje geluk loopt ‘ie nog steeds. In dat geval draai je het gas tot ongeveer een-derde terug, schuift de versnellingshendel weer naar voren, bij voorkeur daarbij op de pedalen trappend om de motor van z’n plek te krijgen. Dit is het moment dat je van Coast naar Low Speed moet opschakelen – de equivalent van de onderste versnelling van een tweeversnellingsbak, als in langzaam en langzamer. Het is belangrijk om het gas voor die tijd al te openen, omdat je klaarblijkelijk met je linkerhand de nodige andere dingen moet doen,
De Pierce Four is ongekend smal gebouwd. Het geveerde zadel moet voor comfort zorgen

Veel robuuster dan de concurrentie in die tijd

Logo en merknaam zijn precies genoeg door de tand des tijds verweerddaarbij met je rechterhandvat met de ontsteking spelend op zoek naar een goede setting voor acceleratie. Vergeet niet dat er geen koppeling is om te bedienen, het is moeilijk te omschrijven hoe ontzettend hulpeloos je je voelt als je totaal aan de mechanische Minions van deze Vroege Amerikaan bent overgelaten. Eenmaal Low bereikt kun je stoppen met trappen, gaan zitten en genieten van de genoegdoening deze Vroege Amerikaan aan de praat te hebben gekregen. Wil je sneller? Dan moet je het gas terugschroeven tot ongeveer een-kwart open, de schakelhendel volledig naar je toe trekken en High Speed selecteren. Dit ging me goed af, maar wat je niet kunt doen is de hendel in een beweging van High naar Low naar voren schuiven, vooral als je een heuvel aan het beklimmen bent en net wat meer oemph nodig hebt. Je zult moeten stoppen onderaan de klim, Low Speed selecteren en ‘m daarin houden totdat je bovenop de heuvel bent en High weer wilt selecteren. Je zult vooruit moeten plannen wil je de Pierce Four willen rijden.

In het begin ging ik zigzaggend van de ene naar de andere kant over de weg in een woeste poging trappen om momentum te houden te combineren met het selecteren van de laagste versnelling, waardoor ik maar een hand aan het stuur hield. Het fiets-type sturen is erg licht, zelfs nerveus, vooral omdat het stuur van de Pierce Four erg ver naar achteren is geplaatst, waardoor zelfs de minste beweging een grote respons Wat een avontuur is ditoplevert. Gelukkig hadden we een nagenoeg verlaten weg richting de Chiltern Hills gekozen om te rijden en dus was ik geen te lastig obstakel voor het overige verkeer. Eenmaal de kunst van het rijden onderde knie kon ik de souplesse en de fijnere kwaliteiten van de viercilinder waarderen, want hij loopt inderdaad trillingsvrij, in tegenstelling tot V-Twins en eencilinders uit hetzelfde tijdperk die ik heb gereden.

Het grootste probleem ontstond echter toen ik snelheid wilde minderen om een krappe bocht te nemen, en vooral bij het keren op de weg. Omdat het zadel erg laag en ver naar voren is geplaatst is er niet voldoende ruimte voor het stuur bij mijn benen als ik mijn voeten plaatste op de nauwgezet vormgegeven treeplaten – compleet met instap support, onze anonieme eigenaar is zelf niet echt groot – als voor iemand die 125cc Grand Prix machines heeft geracet en er zelfs mee op het podium heeft gestaan. Dit hield in dat hij de rijpositie van de Pierce op zijn lengte had laten aanpassen, waardoor mij niets anders restte dan af te stappen voor een halve cirkel om opnieuw voorbij Naka-san’s cameralens te gaan met het risico dat hij af zou slaan. Om vervolgens de hele zojuist omschreven procedure te herhalen.