Technisch vernuft: PowerSeal

Motorblokken worden eerst grondig gereinigd

Gietijzer was op zich geen verkeerd materiaal voor cilinders. Het materiaal is een beetje bros, waardoor motorolie er goed op hecht en de zuiger en zuigerveren goed gesmeerd worden. Gietijzer is echter zwaar. Vandaar dat fabrikanten graag overstapten op aluminium. Dat is licht en je kunt er goed fijne vormen van gieten. Bovendien heeft aluminium een hoge warmtegeleidingscoëfficiënt, waardoor de cilinder en de kop beter gekoeld kunnen worden. Helaas is de slijtvastheid van aluminium niet zo groot als van gietijzer: vandaar dat de vroege aluminium motorblokken nog waren voorzien van gietijzeren cilinderbussen.
Beschadegingen aan cilinderwanden kunnen worden gelast (li) Er zijn diverse baden met salpeterzuur om de blokken schoon te etsen (re)

Een blok wordt in een ultrasoonbad gereinigd (li) Er worden korven met nikkel in de cilinders gemonteerd, waarin een met siliciumcarbide gemengde vloeistof borrelt. in dit geval een Triumph-blok (re)
Tegenwoordig zie je echter geen cilinderbussen meer. De aluminium cilinders zijn meestal voorzien van een coating. Bij auto’s is dat meestal Alusil, een legering van aluminium en silicium. Bij motorfietsen wordt doorgaans Nikasil toegepast, dat is een coating van Nikkel en siliciumcarbide. Die coating is op galvanische aangebracht en is relatief dun, maar enorm slijtvast. De dunnere constructie zorgt bovendien dat de warmteoverdracht naar de koelmantel nog efficiënter verloopt.

PowerSeal

Dankzij de hardheid van silicium kunnen er verchroomde zuigerveren worden toegepast. Hierdoor gaan motorblokken tegenwoordig lang mee. Als de cilinderwanden echter beschadigd raken, heb je wel een probleem. Want als defecte zuigers of zuigerveren krassen in de cilinderwand maken, kun je zo’n blok niet zomaar reviseren. Je kunt de cilinders namelijk niet opboren naar een volgende maat, want dan is de coating verdwenen. Er is echter een oplossing: PowerSeal in Nuenen kan een nieuwe Nikasil-coating aanbrengen. Dat kan op aluminium blokken maar PowerSeal kan deze coating eventueel ook toepassen op gietijzeren blokken. Dat kan nuttig zijn in de oldtimer-branche, wanneer zuigers schaars zijn. Je kunt op die manier bij revisie echter ook voor een betere levensduur van een gietijzeren blok kiezen. 

Cross en Enduro

PowerSeal bestaat al 35 jaar en is ooit begonnen met het repareren en opnieuw coaten van eencilindermotoren van motorfietsen, quads, jetski’s en sneeuwscooters. Bij motorfietsmotoren gaat het dan vaak om cross- of enduro-motoren. Deze motoren hebben een zeer hoog specifiek vermogen en dus nogal veel zuigerslijtage. Bij sommige viertakten wordt daarom bijvoorbeeld geadviseerd om de zuiger elke 64 uur te vervangen. Bij tweetakten nog vaker, 40 uur is daar gebruikelijk. Die zuigers hebbenNa het coaten worden de cilinders weer op maat gehoond. In dit geval staat er een BMW M30 3.5-blok op de hoonbank het nog zwaarder te verduren, omdat tweetakten poortsturing hebben. Dit betekent dat de hete uitlaatgassen via de rand van de zuiger de uitlaatpoort instromen, zodra de zuiger de poort vrijgeeft. Daar treden dus ook nogal eens schades op. Verder komt het nogal eens voor dat er overmatige slijtage plaatsvindt als het luchtfilter niet goed geplaatst of geolied is en er zand in de inlaatlucht terecht komt.

Multicilinders

PowerSeal heeft de jarenlange ervaring, die ze heeft opgedaan met sportieve eencilindermotoren, gebruikt om het portfolio te vergroten. Tegenwoordig behandelt PowerSeal ook multicilindermotoren van motorfietsen en auto’s. Daarbij wordt eerst de oude coating verwijderd. Eventueel kunnen beschadigde cilinderwanden worden opgelast en uitgekotterd. Dan worden de cilinders gehoond om ruimte te maken voor de Nikasil coating, lichte schades eruit te honen en de cilinders rond en parallel te maken. Vervolgens gaat het blok in een ontvetterkast, waarna de cilinders inwendig worden gestraald om alle hardnekkige vervuiling te verwijderen. De lagerschalen worden vooraf afgeplakt. Dan wordt het blok in een ultrasoonbad gehangen om het blok nog verder te reinigen. Inmiddels heeft PowerSeal ook een cilinderkopbank aangeschaftNa de ultrasoon reiniging wordt het blok ook nog elektrolytisch ontvet en geactiveerd.

Perfecte passing

Nadat het blok helemaal voorbehandeld is, gaat deze in het galvanisch proces. Er worden korven met nikkel in de cilinders gemonteerd, waarin een met siliciumcarbide gemengde vloeistof borrelt. Via elektrolyse migreren nikkeldeeltjes naar de cilinderwand en worden siliciumcarbide-deeltjes hierbij ingesloten. Zo ontstaat een Nikasil-coating. Door deze coating is de boring net te klein geworden. Eenmaal uit het Nikasil proces worden de cilinders daarom naar de gewenste eindmaat gehoond. Zo is er altijd een perfecte passing met de zuigers. Na het honen gaat het motorblok nog door de eindcontrole en wordt het een laatste keer grondig gereinigd. Daarna wordt het blok ingepakt en is het klaar om te worden opgehaald.

B2B

Wanneer een motorblok is voorzien van een nieuwe Nikasil-coating is het motorblok dus weer teruggebracht naar de originele boringmaat. Het blok kan dan weer met de standaard zuiger worden opgebouwd. Omdat de Alusil bij autoblokken wordt vervangen door Nikasil, wordt de cilinder-zuigerspeling iets aangepast. En zoals eerder gezegd, kan deze coating eventueel ook worden aangebracht op oudere gietijzeren blokken of aluminium blokken met gietijzeren bussen. Mocht er sprake zijn van een grote beschadiging van een cilinderwand, dan PowerSeal de cilinders van een motorblok eventueel ook verbussen. Het moet dus al gek gaan als PowerSeal geen oplossing voor een cilinderprobleem heeft. Het coaten van cilinders doet PowerSeal overigens alleen B2B, omdat ze in verband met garantie op kwaliteit in de opbouw van het blok moet kunnen vertrouwen.

Nieuw: Cilinderkoppen

Tot voor kort beperkte PowerSeal zich tot cilinderwanden, maar het Nuenense bedrijf is inmiddels bezig om de werkzaamheden uit te bereiden. Er is een cilinderkopfreesbank aangeschaft, zodat ze eerdaags ook in staat zullen zijn om klepgeleiders en klepzetels te vervangen en te frezen. Op dit moment is PowerSeal bezig de expertise op te bouwen.

En dan staat het blok weer klaar voor een nieuw leven...