Nader bekeken: BMW R18 Big Boxer

De R18 Big Boxer motor – zoals ‘ie door de Duitsers officieel is gedoopt – is een lucht/olie gekoelde boxer met wetsump design die 118 kilo droog weegt. Dat is inclusief de 48 mm gasklephuizen, maar nog zonder aandrijftrein. Samen met de 6-versnellingsbak, de enkele droge-plaat koppeling annex vliegwiel en de complete cardanaandrijving weegt het blok 155 kilo. De twee enorme, verticaal gedeelde carters dragen de van koelvinnen voorziene cilinders met Nikasil gecoate bussen met een
Het eerste concept van BMW zelf: R18 Concept

Gevolgd door deze Concept R18/2 boring x slag van 107,1 x 100 mm, wat de cilinderinhoud op 1.802cc heeft gebracht. Josef Miritsch vergeleek ze met de in Beieren bekende bierpullen – maar let op, Joe, je zou dan wel bedrogen uit kunnen komen want de zijn ‘maar 0,9 liter groot. 

Voor wat de verbrandingskamer aangaat heeft BMW gekozen voor het Heron concept met vlakke cilinderkop en kroonvormige zuiger die als verbrandingskamer dienst doet. De grote van drie zuigerveren voorziene gietaluminium zuiger heeft een relatief lage compressieverhouding van 9.6:1, maar desondanks wordt door BMW wel premium 95-98 RON ongelode benzine streng wordt geadviseerd. De zuigers zijn voorzien van gedeelde drijfstangen die, net als de krukas zelf van getemperd staal zijn gemaakt. De 8,7 kilo zware krukas is, zoals gebruikelijk, in de lengterichting van het frame geplaatst. Tijdens de ontwikkelingsfase was het gewicht zelfs 10,5 kilo, voordat er wat gewicht werd afgeschaafd. “We experimenteerden veel met het relatieve gewicht van de krukas en de vliegwielkoppeling,” zegt Kurt Böck. “We wilden bereiken wat we dachten wat voor onze klanten als een goed gevoel van het blok zou worden ervaren. Veel van hen zijn waarschijnlijk gewend om dikke V-twin Cruisers te rijden, dus moet BMW een vergelijkbare rijervaring bieden met onze Big Boxer.”

De vorm van de krukas doet vermoeden dat het blok gretig toeren wil maken, hoewel dat wel afhankelijk is van hoe zwaar het koppelingsvliegwiel is. De materiaalkeuze belooft echter al een hoge mate van stijfheid, in tegenstelling tot andere Boxermotoren heeft de krukas van de R18 een centraal Koppelkromme van de R18geplaatst derde hoofdlager, voor extra steun bij die lange slag cilinders. De smering is gerealiseerd via een tweefase oliepomp met kettingaandrijving vanaf de krukas, om de 4,1 liter olie door de motor te pompen. 

Onder de brede en diepe aluminium gepolijste klepdeksels huizen vier kleppen per cilinder – in de zoektocht naar traditie heeft BMW de grens getrokken bij de oldskool tweekleps cilinderkop. “We hebben een tweekleps ontwerp overwogen in de beginfase van het R18 project in 2016,” geeft Josef Miritsch toe, “Maar buiten het feit dat ons doel was een motor te ontwikkelen die klassiek oogt, maar inwendig state-of-the-art is, was het grootste bezwaar de extra breedte waartoe het tweekleps ontwerp zou hebben geleid – de kleppentrein zit veel hoger bij dat format. Neemt niet weg dat de betere efficiency van een vierkleps kop moeilijk te negeren is.”

De stalen kleppen – 41,2 mm inlaat en 35 mm uitlaat, elk met dubbele klepveren – zijn onder een hoek van 45 graden geplaatst, wat heeft geresulteerd in een vlakke verbrandingskamer met dubbele bougies en een enkele injector die in het inlaatspruitstuk is geplaatst en via het BMS-O motormanagement systeem van de Bosch ECU wordt aangestuurd. Wat het Amerikaanse clientèle daarentegen echter wel zal aanspreken is de stoterstangen constructie voor de bediening van de kleppen waarvan de chromen 118 kilo aan staal. Met versnellingsbak en cardan erbij is het 155 kilogeleidebussen in het oog springen - het OHV ontwerp waarvan de klepspeling via een klassieke stelschroef met enkele borgmoer voor elke klep moet worden gesteld. Inderdaad, precies zoals bij elke Harley en zoals het 80 jaar geleden bij BMW’s eerste Boxer motor was, voordat de DOHC Boxer in 2008 bij de Duitsers z’n intrede deed in de HP2 Sport. 

Bij de ontwikkeling van de kleppentrein voor de Big Boxer waren de BMW Motorrad engineers geïnspireerd door een van de meest historische motorontwerpen uit de eigen geschiedenis, de van 1936 tot 1941 gebouwde R5 (en latere R51 met achtervering) en z’n naoorlogse opvolger R51/52 (1950-51), de eerste van Boxer motor voorziene BMW motorfiets van na de tweede wereldoorlog. “De BMW R5 zette in veel opzichten een nieuwe maatstaf in de motorindustrie,” zegt Josef Miritsch. “De fiets had een stalen dubbel wiegframe en state-of-the-art telescopische voorvork, evenals voetschakeling en grote remmen. Hij was z’n tijd ver vooruit en is voor ons allemaal een inspiratie geweest bij de ontwikkeling van de R18.” Massief is een understatement...In tegenstelling tot andere BMW OHV ontwerpen uit die tijd had het blok van de R5 dubbele nokkenassen met kettingaandrijving vanaf de krukas, net als nu in de R18. “We overtuigden onze boekhouders dat ze respect moesten hebben voor tradities uit het verleden en ons twee nokkenassen te laten toepassen in de Big Boxer, in plaats van slechts een,” grapt Miritsch. 

Net als bij z’n voorgangers zijn deze twee nokkenassen links en rechts boven de krukas gepositioneerd. Voordeel van deze constructie is dat de stoterstangen korter kunnen worden gehouden, weet Kurt Böck te vertellen. “Deze complexere constructie zorgt voor een stijver en preciezer klepmechanisme, dat hogere inwendige snelheden kan hebben,” zegt hij. Eveneens traditioneel is het gebruik van een enkele drogeplaat koppeling, die voor het eerst in een BMW Boxer ontwerp is ontworpen met slipperfunctie, om te voorkomen dat de massatraagheid van die zware zuigers bij hoge toeren het achterwiel blokkeert. De zesversnellingsbak met vier assen en planeettandwielen heeft een optionele met de hand te bedienen achteruit, CAD 3-D tekening van de R18via een hendel aan de linkerzijde van de versnellingsbak en via een elektromotor aangedreven. Vanaf de versnellingsbak gaat het vermogen naar het achterwiel via BMW’s bekende cardanaandrijving. 

Blijft over de vraag wat de nieuwe R18 Big Boxer aan prestaties levert. BMW claimt een vermogen van 91 pk bij 4.750 toeren per minuut (de powerband ligt tussen de 950 toeren stationair en begrenzer bij 5.750 tpm) en een maximum koppel van 158 Nm bij slechts 3.000 toeren per minuut. Belangrijker is echter, zo weet Kurt Böck te vertellen, dat tussen de 2.000 en 4.000 toeren er meer dan 150 Nm koppel tot je beschikking staat. Het geclaimde verbruik is 5,6 liter op 100 km, ofwel net geen 1:18 conform de New European Driving Cycle norm. Dat klinkt niet verkeerd voor een 1.800cc Boxer, hoewel het uiteindelijke verbruik ook afhankelijk van het totale gewicht van de motor zal zijn. De vorm van de cilinderkop is vlak, met uitsparingen voor kleppen en bougieOnderhoudsinterval is op 10.000 km gezet en bij de huidige eindoverbrenging is z’n topsnelheid ongeveer 180 km/u. 

BMW heeft nadrukkelijk het segment waarvoor de R18 Big Boxer is ontworpen als Cruiser Touring bestempeld, wat een idee geeft wat voor verschillende varianten op basis van het hetzelfde thema er in de toekomst te verwachten zijn. “De investering die je moet doen om een compleet nieuw platform en een compleet nieuw motorblok te ontwikkelen moet voor ons ook commercieel interessant zijn,” zegt de 44-jarige BMW Motorrad Vice President Sales & Marketing Timo Resch. “Om slechts een model te hebben zou niet slim zijn, dus hebben we meerdere modellen ontwikkeld welke over een bepaalde periode uitgesmeerd op de markt zullen worden gezet. Het volgend jaar, tegen het eind van 2020, zullen we de productieversies als 2021 modellen presenteren, die snel genoeg daarna op de markt zullen worden gezet. Instappen in het Cruiser segment vereist authentiek merk DNA. Al onze Cruiser modellen zullen in onze fabriek in Spandau Berlijn worden gebouwd en we zullen onze opties openhouden om van elk model verschillende versies te kunnen maken. Het is altijd belangrijk om betrokken te blijven en open te staan voor interessante nieuwtjes en dat is wat we willen doen als dit segment zich voor BMW gaat ontwikkelen.”

Vanaf zomer volgend jaar kunnen we dus een vloot aan nieuwe Cruiser Touring modellen verwachten van Duitslands #1, aangedreven door de R18 Big Boxer die op elk model afgestemd zal zijn, nu het R18 Big Boxer project in de hoogste versnelling is gezet.