FEMA: voorzitter Transportcommissie EU wil fors strengere eisen motorrijbewijs
Op 1 maart 2023 publiceerde de Europese Commissie het langverwachte voorstel voor een Vierde Rijbewijsrichtlijn (4DLD). Enkele belangrijke veranderingen waren de introductie van een digitaal rijbewijs, een proeftijd van minimaal twee jaar voor beginnende bestuurders en een zero-tolerance regel ten aanzien van rijden onder invloed.
Verder bood de nieuwe richtlijn jongeren de mogelijkheid om vanaf 17 jaar hun examen af te leggen en begeleid te gaan rijden met auto’s en vrachtwagens, werd gesproken over het aanpassen van rijopleidingen en rijexamens om bestuurders beter voor te bereiden op de aanwezigheid van kwetsbare weggebruikers, en een meer gerichte beoordeling van de medische geschiktheid.
Wellicht nog belangrijker voor de groep motorrijders was wat er niet in het voorstel stond: niets over aanhangers achter motorfietsen die vanuit het standpunt van de Europese Commissie nog steeds illegaal zijn, niets over het rijden op een kleine motorfiets met rijbewijs B en aanvullende opleiding en niets over de afschaffing van de nutteloze stapsgewijze toetreding tot het A-rijbewijs.
Op 28 juli publiceerde voorzitter en rapporteur van de transportcommissie Karima Delli, lid van de Groenen, haar rapport, dat bestond uit 198 amendementen op de 4DLD plus toelichting daarop. Opmerkelijk was dat het rapport in eerste instantie alleen in het Bulgaars verscheen,
Voorzitter transportcommissie Karima Delli (Groenen/Vrije Alliantie Europa): veel strengere eisen (motor)rijbewijs (Foto: FEMA) later gevolgd door Hongaars, Maltees en Gaelic. Pas begin september volgde de Engelse vertaling, een paar dagen voordat het rapport in de TRAN-commisie zou worden besproken.
De FEMA schrijft dat veel van die amendementen onschadelijk zijn, maar dat veel ervan beperkingen voorstellen. Alles "in naam van de verkeersveiligheid," zoals Delli later zei in de transportcommissie.
De belangrijkste zijn: geen begeleid rijden (de Commissie had begeleid rijden voorgesteld vanaf 17 jaar voor houders van een B-rijbewijs), geen mogelijkheid voor lidstaten om een lagere leeftijd te stellen dan de EU-normen waarop iemand een rijbewijs kan halen. In Frankrijk kan iemand bijvoorbeeld na 14 jaar een AM-licentie krijgen, dat zou niet langer mogelijk zijn.
In veel EU-landen is de minimumleeftijd voor A1 16 jaar: in het voorstel van Delli wordt dat in de hele EU 18 jaar. Verder wil Delli verschillende maximumsnelheden voor verschillende rijbewijzen: 90 km/u voor het A1-rijbewijs, 100 km/u voor het A2-rijbewijs en zelfs met het volledige rijbewijs A zou je nooit meer harder dan 110 km/u mogen rijden. Dat zou ook de maximumsnelheid zijn van houders van rijbewijs B. De directe toegang tot het A-rijbewijs vanaf 24 jaar wordt als het aan Delli ligt ook meteen geschrapt.
Een andere belangrijke wijziging is de introductie van een maximale administratieve geldigheidsduur van een rijbewijs (A of B) van 10 jaar (Commissievoorstel: 15 jaar) voor bestuurders en berijders jonger dan 60 jaar. Dit moet worden gecombineerd met een verplichte medische controle van de lichamelijke en geestelijke toestand bij de eerste aanvraag van een rijbewijs en daarna bij elke verlenging. Boven de 60 jaar moet je je rijbewijs elke 7 jaar vernieuwen en daarbij een medische keuring ondergaan, bij 70 jaar elke 5 jaar en bij 80 jaar elke twee jaar.
Na de Rapporteur was het de beurt aan de andere leden van het Europees Parlement van TRAN. Ze kwamen met nog eens 595 amendementen. Met name de Groenen, Links en Sociaal-democraten) volgden de lijn van Delli, dat de verkeersveiligheid (of is het een groene agenda?) meer beperkingen nodig heeft, en kwamen met hogere leeftijden voor nieuwe bestuurders, een proeftijd van drie jaar voor nieuwe bestuurders, meer handhaving, een Europees systeem van strafpunten, meer controle en lagere en andere snelheidslimieten voor houders van verschillende rijbewijzen.
Aan de andere kant waren er mensen die niet denken dat we meer beperkingen of lagere leeftijden nodig hebben voor nieuwe bestuurders en rijders, of een speciaal rijbewijs voor SUV's, of andere snelheidslimieten, of kortere administratieve geldigheidsduur voor rijbewijzen of verplichte medische controles elke tien jaar. Zij steunden min of meer het voorstel van de Commissie, met enkele kleine aanpassingen. Sommigen van hen hadden zelfs nota genomen van het advies dat de FEMA eerder dit jaar had gestuurd en dat in hun eigen amendementen verwerkt. Die leden van het Europees Parlement zijn meestal afkomstig van de liberalen, de EVP en van enkele rechtse partijen.
De rapporteur en schaduwrapporteurs moeten nu alle 793 amendementen stroomlijnen en samenbrengen in enkele ‘compromisamendementen’ waarover eerst TRAN en later het plenaire parlement kan stemmen. De stemming in TRAN is gepland op 7 december 2023. Los van het Europees Parlement bespreken de EU-lidstaten het voorstel van de Commissie ook in de Raad. Zij zullen later over het voorstel van het Parlement stemmen en met hun eigen amendementen komen.
De nieuwe rijbewijsrichtlijn en de amendementen zullen uiteindelijk meermaals in het parlement en de Raad worden besproken, en uiteindelijk zullen Commissie, Parlement en Raad proberen overeenstemming te bereiken over een of meer ‘trilogen’. Het laatste is nog niet gezegd over de nieuwe richtlijn en er kan nog veel veranderen voordat de nieuwe richtlijn definitief wordt aangenomen.
Bron: FEMA