Test: Yamaha YZF-R9

Tekst: Thilo Kozik
Foto's: Yamaha

De eerste klap

Eerste race, eerste overwinning - dat is waar marketingexperts van dromen en waar de ontwikkelteams op hopen. Yamaha's R9 heeft deze prestatie dit jaar geleverd, met de Italiaanse fabrieksrijder Stefano Manzi die zegevierde in Philip Island, de eerste race van het 2024 WK Supersport seizoen. Velen hadden een dergelijke prestatie niet verwacht van de nieuwe Supersportmotor met gekruiste stemvorken, omdat de nieuwkomer is Het zijn rare tijden. Ga je naar Jerez voor een circuittest van de R9, blijkt een Jetski een veel betere optieontworpen om de kloof tussen landwegen en racecircuits te overbruggen en niet als volbloed racemotor.Ook al doet het uiterlijke voorkomen anders vermoeden: Met een racy kuip in typische R-stijl, onder de kroonplaat gemonteerde clipons en vooral de winglets ter hoogte van de koplamp lijkt deze Yamaha maar één doel voor ogen te hebben: De beste rondetijden in het asfalt branden.

De première was dan ook gepland als een test op een afgesloten circuit met een uitgestrekt stuk landweggetjes, maar het plan werd gedwarsboomd door de meest gewelddadige weersomstandigheden: een stortbui met hagelstenen ter grootte van een vingernagel zette het oorspronkelijk gekozen GP-circuit in Jerez de la Frontera volledig onder water en liet het bedekt achter met een dikke laag modder. De rolluiken van de pits zijn ingedeukt, het water staat kniehoog en afgezien van de wiellader die de Gelukkig is Yamaha niet voor een gat te vangen en heeft Spanje circuits in overvloedbruine modder van de baan schept, rijdt hier niemand meer. Omdat de wegen in de rest van Andalusië ook onder water staan of bedekt zijn met modderig slib, is de route op straat ook een onberekenbaar risico. 

Ongelooflijk flexibel en met een flinke portie geluk vinden de Yamaha-managers een pragmatische oplossing: alle motoren en de belangrijkste uitrusting worden ingeladen en zonder omhaal 120 kilometer naar het noorden vervoerd, zodat we met de R9 kunnen racen op het gloednieuwe en technisch zeer veeleisende Circuit de Sevilla in plaats van Jerez. 

Ter plaatse monteerden de technici de voetsteunen van de standaardpositie naar de alternatieve, 15 millimeter hogere circuitpositie, wat resulteerde in een vrij compacte positie met een duidelijk sjabloon, veel ruimte om te bewegen en nog steeds een acceptabele belasting van de polsen. Eén ding is duidelijk: de R9 is een compacte motorfiets waarop lange rijders het waarschijnlijk moeilijk zullen hebben. Het uitgangspunt voor Yamaha’s nieuwste lid van de supersport familie was de MT-09, op basis waarvan het nieuwe Deltabox frame is ontworpen om in alle richtingen stijver en toch tien procent lichter te zijn en waarvan de stuurgeometrie nog gunstiger is voor het rijgedrag dan op de R6. Met 9,7 kilo heeft hij het lichtste framegewicht van alle Yamaha supersportmotoren en draagt daarmee bij aan het beoogde totaalgewicht van minder dan 200 kilo: een rijklare 195 kilo is al heel wat.

De CP3-driecilinder is ook afkomstig van de Roadster, in wezen voorbereid op sportief gebruik door middel van een aangepast ontstekingstijdstip met bijbehorende mapping van de injectie, een gewijzigde kalibratie van de rijmodus en een langere eindoverbrenging, maar verder grotendeels ongewijzigd: De driecilinder levert met zijn 890 cc cilinderinhoud nog steeds 119 pk bij 10.000 tpm en 93 Nm koppel bij 7.000 tpm. Maakt het wel des te uitdagender. Nieuwe motor, nieuw circuit...De ontwikkelaars hebben ook een uitgebreid pakket met rij-assistentie systemen geconfigureerd dat zijn oorsprong vindt in de elektronicakit van de R1 en alles omvat wat het (tweewieler)leven misschien niet makkelijker, maar wel sneller en veiliger maakt.

We sommen het even voor je op: verschillende instellingen voor het bochten-ABS, hellingshoek afhankelijke tractiecontrole, slideregeling, wheeliecontrole, elektronisch geregelde motorrem, up/down autoblipper en gasreactie, dat alles gecombineerd in drie vaste, twee vrij vrij instelbare en vier variabele circuitinstellingen - klinkt behoorlijk slim, en dat is het ook. Vanwege de korte beschikbare tijd hebben we niet geëxperimenteerd met het fullcolour, ietwat verwarrende menu van het vijf-inch TFT en hebben we grotendeels vertrouwd op de instellingen die de Yamaha-testrijders voorstelden. Voor degenen die meer vrije tijd hebben: De rijmodi kunnen ook worden verfijnd via de MyRide-app op de smartphone en worden overgezet naar de motor.

Driecilinder brul

We beginnen met het typische driecilindergebrul, dat voor buitenstaanders minder indrukwekkend overkomt dan in de MT-09. De triple kan zijn voordelen aan beide kanten laten zien: De beestachtige trekkracht onderin maskeert een vanwege de onbekendheid met het circuit gekozen te hoge versnelling bij het uitkomen van een bocht en duwt de R9 met kracht het rechte stuk op. Het wordt al snel duidelijk Wat een debuut trouwens in Australië, eerste race meteen winnen! BAM, zonne grote vuurbal jonguh!dat de triple niet uitgemelkt hoeft te worden, maar sneller dan verwacht tegen de begrenzer aanloopt, zonder dat er veel gebeurt in het laatste kwadrant van het toerenbereik. Iets eerder opschakelen heeft geen nadelen; dankzij de accurate autoblipper is de zesversnellingsbak precies en gemakkelijk te bedienen, zowel met opschakelen als terug.  

Zo vertrouwd en vergevingsgezind als de motor is, zo lichtvoetig en tegemoetkomend is het rijwielgedeelte met volledig instelbare KYB-componenten. De 43 mm upside down voorvork en achtershock zijn in de fabrieksafstelling goed opgewassen tegen de verrassend hobbelige ondergrond en absorberen veel, zonder dat het ten koste van de feedback is gegaan. De R9 maakt een uiterst behendige, gewillige indruk op elk deel van het circuit en kan ook moeiteloos door de twee lastige chicanes net voor het rechte stuk worden gemanoeuvreerd. Aan het eind van het rechte
Heel herkenbaar YZF-R. in het TFT kan alles worden ingesteld, maar het kan ook via de MyRide-app

Voor wat betreft de vering en de remmen is Yamaha duidelijk level-up gegaan t.o.v. de MT-09

Volledig instelbaar, uiteraard. Up/down quickshifter is standaard

De rijhulpjes uitgelegd stuk toont de verkleinde track-weergave op het display een kleine 230 plus, voordat de Brembo Stylema remklauwen de snelheid naar wens reduceren met een gemakkelijk controleerbare en niet te giftige bite via de Brembo radiale rempomp. Alleen bij hard remmen op het niet bepaald vlakke oppervlak aan het einde van het rechte stuk voelt de voorkant wat onrustig aan. Dit blijft echter de enige lichte onvolkomenheid op het hele 4,2 kilometer lange circuit, die met meer tijd en een fijnere afstelling van de vering zou moeten worden verholpen. 

Liefhebbers van racecircuits wordt nog meer geboden: De Y-TRAC Rev app, beschikbaar vanaf juni, werkt als een professionele datalogger via een GPS-verbinding, registreert alle mogelijke parameters (versnelling, toerental, opening van het gaspedaal, IMU-gegevens, enz.) en legt ze over de lay-out van het circuit; in de track-weergave van het TFT-display kunnen tijdens het rijden korte berichten van de pitcrew worden weergegeven. Wanneer de R9 vanaf juni verkrijgbaar is zal hij extra comfortfuncties bevatten, zoals cruise controle, een nieuwe knipperlichtchakelaar en automatische uitschakeling van die knipperlichten. Toegegeven, deze spelen geen rol op het circuit, waar de R9 zelfs buiten zijn WK Supersport-ambities een overtuigend figuur slaat. Maar ze zullen des te belangrijker worden in een latere test op de weg - dat beloof ik.

Conclusie

De R9 is een goede keuze voor incidentele circuitdagen. Niet grillig of uitputtend, maar evenwichtig en harmonieus, elke alledaagse sporter kan ermee overweg - met de potentie om tegelijkertijd te winnen, zoals het wereldkampioenschap Supersport laat zien. Als je supersportief op de weg wilt zijn en tegelijkertijd plezier wilt hebben, kun je niet om de Yamaha R9 heen – een introductieprijs van € 15.299 euro zou geen onoverkomelijke hindernis moeten zijn, hoewel je d’r dan wel vlug bij zult moeten zijn, deze is slechts geldig tot 15 maart.

Technische gegevens