Test: Aprilia Tuono 660

Toen de uitlevering van Aprilia’s RS660 november vorig jaar begon zette het een nieuwe norm voor straatlegale sportfietsen. Voor de helft van de prijs van een RSV4 bleek de 660 veel toegankelijker dan de über-Superbike waar ‘ie van was afgeleid, maar minstens zo opwindend te rijden. Zelfs – of misschien wel met name – voor de meer ervaren motorrijders, voor wie de kick van het optimaliseren van remmen, het maximaliseren van de bochtensnelheid en zoveel eerder vol op het gas te kunnen gaan in veel opzichten een veel grotere buzz geeft dan eenvoudigweg het gas opendraaien en vast te houden. 

Zoals beloofd heeft Aprilia daar nu een tweede model aan toegevoegd in vorm van de Tuono 660, die vergeleken met de RS660 nog dichter staat bij de motor waar ‘ie van is afgeleid: de Tuono V4. Sla de technische specificaties er maar eens op na: hetzelfde drooggewicht van 169 kilo als de RS660 (ofwel 183 kilo met volle 15-liter benzinetank); dezelfde Kayaba vering (behoudens de afwezigheid van instelbare ingaande demping), dezelfde Brembo Monobloc radiale remmen en dezelfde Ride-by-Wire Italië op rood en de Britse grenzen al een tijdje op slot, maar ja.. als de berg niet tot Mohammed komtmet vijf verschillende rijmodi verdeeld over twee verschillende families: Road en Track. Dan is er nog dezelfde APRC elektronica die van de RSV4 is afgeleid, met ATC tractiecontrole, AWC wheelie controle, AEB elektronische motorrem, AEM motormapping en ACC cruise controle.

De enige verschillen tussen de RS en de Tuono 660 zit ‘m in de tweerichtings quickshifter en de 6-assige IMU die tractie en ABS hellingshoek afhankelijk maakt en bochtenverlichting aanstuurt, standaard op de RS - optie op de Tuono. Buiten dat zijn de verschillen tussen de twee modellen minimaal. Te beginnen met de zit, die op de Tuono meer rechtop is dankzij de 50mm risers die vergoten zijn in de bovenste kroonplaat en waaraan een eendelig taps toelopend aluminium stuur is bevestigd, en de voetsteunen met vibratie-dempende rubberen inserts die ietwat lager en naar voren zijn geplaatst. Met als resultaat een meer ontspannen en ruimere zit dan de RS, met hetzelfde 820 mm zadel dat dusdanig slim is gevormd dat het lijkt alsof de motor geschikt is voor motorrijders van de meest uiteenlopende posturen. Aprilia heeft ook subtiele aanpassingen aan de geometrie gedaan voor redenen mij enigszins ontgaan. Het balhoofd is onder een iets steilere hoek gezet, Dan gaan we gewoon effe bij vriend en Aprilia dealer Dearden Motorcycles op de koffie. Dankuwelzeerbeleefdwat heeft geresulteerd in een fractioneel kleinere wielbasis en een dito meer naloop. Als je 't mij vraagt was de geometrie bij de RS 660 al spot-on en hebben de aanpassingen geen impact op de Tuono gehad, dus waarom ze 't hebben gedaan is mij een raadsel. 

Ook aan het verder identieke 659 cc paralleltwin motorblok heeft Aprilia een paar kleine aanpassingen gedaan, om strategische redenen. Ten opzichte van de 100 pk van de RS660 heeft Aprilia het topvermogen van de Tuono 660 op 95 pk gezet, ofwel 70 kW, dat bij hetzelfde toerental van 10.500 tpm wordt afgegeven, met de begrenzer op 11.500 tpm gezet. Het maximum koppel is daarentegen met 67 Nm bij 8.500 tpm bij beide modellen gelijk. De reden voor de missende 5 pk zit ‘m in de Europese homologatieregels voor het A2 rijbewijs, die voorschrijven dat het oorspronkelijke vermogen van een blok dat naar 35 kW voor het A2 rijbewijs wordt teruggetuned, maximaal het dubbele van die 35 kW mag zijn, dus 70 kW. Dit minimale verschil heeft echter geen invloed op het rijgenot van de Tuono, zo ontdekte ik tijdens een eerste test in eigen land in de omgeving van Hampshire op een demo Tuono 660 van mijn bevriende Aprilia dealer net buiten Southampton als alternatief voor de vanwege COVID-19 reisbeperkingen geschrapte persintroductie in Italië. Het door Dearden Motorcycles beschikbaar gestelde model was echter volledig standaard, dus geen quickshifter en geen bochten-ABS. De fun was er echter niet minder om.

Tekst: Alan Cathcart
Fotografie: Oli Tennent

Hechte familiegelijkenis

Vanuit esthetisch oogpunt heeft de Tuono 660 een hechte familiegelijkenis met de RS 660, alleen dan met een tophalf stroomlijn met ingekort windscherm dat de wind van je bovenlichaam moet houden, maar meer dan dat ook niet. De familiegelijkenis met de RS zit ‘m echter in de triple LED koplampunit met opmerkelijke LED-dagrijverlichting, die de Aprilia onmiskenbaar maakt in alle omstandigheden. Altijd maar naar Italië of Spanje, terwijl dicht bij huis 't minstens zo mooi is. De knipperlichten zitten in het DRL-profiel verwerkt, wat het vooraanzicht nog compacter heeft gemaakt. Minpunt is wel dat (net als bij de RS 660) de schakelaar van het waarschuwings-grootlicht op een dusdanig onlogische plek zit dat je meer dan eens per ongeluk met grootlicht aan het knipperen bent. 

De verlichting heeft meerdere functies die het leven een stuk veiliger moeten maken. Een lichtsensor schakelt de verlichting automatisch in als het donker wordt, de richtingaanwijzers zijn zelf-uitschakelend en daarnaast heeft Aprilia Emergency Braking in de knipperlichten verwerkt: bij extreme remacties gaan knipperlichten automatisch knipperen. Het neusje loopt trouwens aan de zijkanten nog best redelijk door, waardoor de Tuono in zijaanzicht meer iets van een half-open supersport dan een sportieve Naked heeft. Trouwens, net als bij de RS is de vorm in de windtunnel bepaald. Het dubbellaags ontwerp moet hebben bijgedragen aan optimalisatie van stabiliteit bij hoge snelheid. Tegelijkertijd moet de windgeleiding het comfort ook ten goede zijn gekomen, doordat de warme wind van de rijder af wordt geleid. Da’s mooi in hoogzomer, maar hoewel zonnig was het nu ijskoud en had ik warmte van het motorblok best kunnen waarderen. Maar goed, je kunt niet alles hebben natuurlijk. Op topsnelheid was de Tuono echter superstabiel, dus dat het werk staat buiten kijf. En ondanks de korte wielbasis was de Tuono ook bij extreme remacties zeer stabiel. De Brembo remmen brengt wat al met al een behoorlijk lichte motorfiets is gemakkelijk tot stilstand,
Uit duizenden te herkennen, de triple koplamp met opmerkelijke dagrijverlichting

De knopjes zijn echt super, op dat ene schakelaartje aan de achterkant na. Display is overzichtelijk

De voorrem heeft een mooi instelbaar hendel, de koppeling komt er in dat opzicht bekaaid vanaf

Het lijkt alsof 'ie vleugels heeft, maar dat zijn de subtiele handgrepen voor de duopassagier waarbij je een goed gevoel in de Monobloc remklauwen hebt. Daarnaast heeft de Tuono nog best veel motorrem die via de slipperclutch z’n bijdrage kan leveren aan extreme remacties, mocht je serieus overwegen om hard en laat te remmen. 

Hoewel de dynamische uitmuntendheid van de performance van het blok en z’n voortreffelijk stuureigenschappen er bovenuit steken, is in zekere zin het meest opmerkelijke element van de Tuono 660 z’n supernatuurlijke zithouding en algehele afmetingen. Want dit is een twin die als een eencilinder denkt, dankzij z’n slanke bouw, massacentralisatie en korte wielbasis van 1.378 mm, wat zich vertaalt naar lichtvoetige handling en Pietje precies sturen, zonder daarbij aan stabiliteit te hebben ingeboet in snelle bochten of bij het hard aanremmen van de bocht. 

De goed afgestemde Kayaba vering strijkt zowel onder hellingshoek als bij het aanremmen oneffenheden glad, waardoor het voelt alsof de voorvork veel meer veerweg heeft dan de 110 mm op papier. De achtershock was ik minder van gecharmeerd, maar dat hadden we misschien nog ietwat kunnen verbeteren door aan de afstelling te werken, maar daar ontbrak het ons de tijd aan. De Tuono 660 kon echter hard en snel worden gereden over de bochtige landwegen, slechts een minimale beweging in het brede stuur is voldoende om de motor van het ene op het andere oor te leggen. Heerlijk licht en precies, haast intuïtief. Deze motor is ZO veel fun om te rijden – hij vertaalt je intenties Een zware je ware? Ga dan maar eens een proefrit maken op deze Tuono. Ik daag je uitnaar acties nog voordat je ze hebt bedacht en nodigt je uit om het gas zoveel vroeger dan je normaal zou durven vol tegen de stuit open te draaien, dankzij de super controleerbare vermogensafgifte in combinatie met het echt bruikbare koppel.

De Tuono 660 heeft een gebalanceerde zithouding die ook relatief ruim is, dankzij de relatief laaggeplaatste voetsteunen die langs de buitenkant omhoog lopen om te voorkomen dat je voeten van de steunen afglijden. Ze zitten echter niet zó laag dat de grondspeling in de knel zou zijn gekomen, zelfs niet met de uitstekende grip van het verhoudingsgewijs smal 5,5” achterwiel met 180/55 17” Pirelli Diablo Rosso Corsa II rubber, die ook een steentje heeft bijgedragen aan het lichtvoetige karakter van de Aprilia. Dit is een zeer slim bedachte motorfiets die rijders van diverse staturen, mannelijk zowel als vrouwelijk, zich enorm thuis zal laten voelen. Het goed gepolsterde zadel wordt smaller bij de tank, waardoor het ook voor kleine motorrijders kinderspel is om beide voeten voor het stoplicht aan de grond te zetten. Dit is werkelijk een divers model dat kan worden gebruikt om elke dag mee naar het werk te rijden, om daarna in het weekend een circuitdag of gewoon een toertje op straat te doen.

Troefkaart

De troefkaart van dit middelgewicht wonder is echter het glorieuze blok. Deze paralleltwin heeft een uitlaatgeluid dat uitnodigend is vanaf het moment dat je op de startknop hebt gedrukt en meer wegheeft van een offbeat versie van een Britse oude-stijl ‘Two-Up’ tweecilinder dan de nep 90° V-twin Ducati soundtrack die je van z’n 270° krukas zou verwachten. Het blok pakt vanaf stilstand soepel op, waarbij je amper gebruik hoeft te maken van de lichte kabelkoppeling. Vanaf 2.500 tpm pakt de motor hard op, om er goed vandoor te gaan wanneer het superheldere 7” TFT kleurendisplay de 4.000 tpm aantikt en dat
Het blok is als dragend deel in de constructie opgenomen. Loopt fantastisch en klinkt geweldig

Denk dat je hier op 't circuit best veel lol mee kunt hebben. Aerodynamica moet voor de juiste luchtstromen zorgen

Die achterbrug, da's toch fraaier dan fraai? Net als 't neusje trouwens, hoewel 'ie best veel kuip heeft voor een Naked geweldige blok heerlijk sterk wordt. Het vermogen bouwt lineair op tot in het vijfcijferige gebied, met een klein hikje zo rond de 5.500-5.600 tpm wat waarschijnlijk het gebied is waar de geluidsmeting is gedaan. Al bij 4.000 tpm is 80% van het maximum koppel beschikbaar, 90% voorbij de 6.250 tpm. Hierdoor is de Aprilia extreem vergevingsgezind en gemakkelijk hard te rijden, door simpelweg op de supervlakke koppelkromme te surfen en te shortshiften zo rond de 8.500 tpm, het punt waar het maximum koppel wordt afgegeven. Zelfs zonder de quickshifter met autoblipper is de versnellingsbak van deze Aprilia gemakkelijk te schakelen.

Net als de RS 660 is de Tuono een motor die van beginners profs zal maken dankzij z’n vertrouwenwekkende rijkwaliteiten en de ultratoegankelijke aard van z’n vermogensafgifte. En de meer ervaren motorrijders zullen zich eenvoudigweg gaan afvragen of ze echt het dubbele vermogen uit bijna twee keer zoveel cilinderinhoud nodig hebben voor een bevredigende rit op de openbare weg. De kers op de taart is de elektronica, die typisch Aprilia super toegankelijk is (daar heb je die kreet weer), evenals zeer compleet en nooit té ingrijpend. De elektronica van het APRC zijn echte rij-hulpjes met als doel je te helpen snel te rijden, zonder je daarbij hun oplossingen op te dringen. De Commute modus biedt een vriendelijke initiële gasrespons die ik op gladde straatoppervlakken als gevolg van een vroege regenbui zeer kon waarderen, die pas laat door de lentezon zouden worden opgedroogd. Toen dat eenmaal was gebeurd kwam de sportieve Dynamic modus tot z’n recht, Iets zegt me dat dit de komende jaren best veel in het verkeersbeeld op gaat duikendie je in staat stelt om het vermogen de vrije teugels te geven en in derde en vierde versnelling op het koppel te surfen. En dan is er nog de Individual modus, waar alles nog eens naar eigen geur en smaak kan worden afgesteld, waarvan de basisafstelling als het beste van de twee andere werelden leek – ik denk niet dat m’n vrienden bij Dearden er al de tijd voor hebben gehad om ermee te experimenteren, maar mochten ze dat wel hebben gedaan dan… petje af. 

De gasrespons en het Engine Brake Management van de Aprilia stelt je in staat om in elke context het beste uit het blok te halen. De gasrespons is vriendelijk in de regen, snel zonder bijterig te zijn op het droge en altijd tevredenstellend responsief wanneer je harder rijden wilt. Bij 160 km/u maakt het blok slechts 7.500 tpm bij eenzelfde 17/43 tandwielverhouding als de RS 660, da’s dus twee derde van het maximum toerental van 11.500 tpm. Ondanks z’n rechtop zithouding en oprechte verschijning zal het op een kort en bochtig circuit een heerlijk feestbeest zijn.

Omdat de motor zo ideaal is gebalanceerd en de geometrie zo goed is gekozen, is de super vergevingsgezinde handling van de Tuono volledig intuïtief, met uitstekende feedback van de Pirelli voorband dankzij de Kayaba voorvork die goed op z’n taken is berust en op zeer effectieve wijze de oneffenheden in het asfalt van de Britse New Forest weet te elimineren. Dat stelde me in staat om de honger naar bochtensnelheid van de lichtgewicht motor te stillen nadat de wegen waren opgedroogd. De Tuono is ook zeer wendbaar, met een nog betere 64° stuuruitslag vergeleken bij de 60° van de RS. Gecombineerd met het brede stuur en de lichte koppeling maakt dit het rijden van de Tuono 660 in de stad echt supergemakkelijk – Ja, d'r zijn goedkopere zesenhalfs op de markt, maar die kunnen niet in de schaduw staan bij dithij is simpelweg lichtvoetig en dankzij de rechtop zithouding heb je veel overzicht in het verkeer. Ik heb het al gezegd en zeg het opnieuw: dit is een zeer praktische motor voor alledag die je ook veel fun geeft wanneer sportief rijden de overhand krijgt. Dit is een echte allrounder. 

De Tuono 660 straalt aan alle kanten uit zorgvuldig te zijn verfijnd, met als resultaat dat ‘ie ‘ie barstensvol kwaliteit lijkt in plaats van op budget te zijn gemaakt – en is inderdaad z’n 40% duurder dan de MT-07 die op alle vlakken een budget-uitstraling heeft. Het enige waar je over kunt zeiken is de eerder genoemde irritante schakelaar van het seinlicht. Dat en het feit dat de koppelingshendel niet instelbaar is, maar dan heb je in ’t ook wel gehad. Echt, eerlijk. Ik daag je uit om naar je dichtstbijzijnde Aprilia dealer te gaan en een proefrit te maken – en die zijn er, bij Aprilia hebben ze begrepen dat proefritten essentieel zijn om van de RS/Tuono 660 een commercieel succes te maken – om andere minpunten te vinden. Die zijn er niet. 

Conclusie

Deze Tuono 660 zal niet alleen de meer ervaren motorrijders tevreden stellen, maar met name ook diegenen die net de A1 periode achter zich hebben en de wereld van ‘echte’ motoren willen binnentreden. Of, zoals bij jullie in Nederland meer het geval, de beginners die net het A2 rijbewijs met Code 80 hebben behaald, waardoor ze na 2 jaar rijden automatisch de Zou hier wel aan kunnen wennenTuono 660 op vol vermogen mogen rijden. Gebalanceerd en effectief zijn de twee woorden die deze zeer opmerkelijke nieuwe Italiaan het best omschrijven. 

Voor het prijskaartje van € 11.950 (€ 10.550 BE) is de Tuono 660 leverbaar in drie verschillende opvallende kleurschema’s: Concept Black, Iridium Grey en Acid Gold – dezelfde super-opvallende gele kleur als de RS 660 die ervoor zorgt dat hij nooit met welk ander model dan ook op straat zal worden verward. Alle drie de kleuren hebben zwarte wielen en vorkpoten, wat voor velen aangenaam zal zijn. Niet iedereen is gecharmeerd van goud-geanodiseerd voor de Öhlins-look. Er is ook een uitgebreide range aan accessoires leverbaar, inclusief zadeltassen, twee types Akrapovic uitlaat, een volledig instelbare Öhlins achtershock en veel meer. 

De Tuono 660 is een nog betere fiets dan de al uitstekende RS 660 vanwege z’n meer comfortabelere zit, met dank aan het hogere stuur, zonder dat het meer straatgerichte ten koste van de stuureigenschappen, motorperformance en gasrespons is gegaan. Wederom hebben de Aprilia engineers hier de benchmark in z’n categorie gezet, maar wat de Tuono 660 nog ’t meest aantrekkelijk maakt, is het feit dat voor het eerst de zware niet je ware is. 

Tot de Tuono 660 ben ik altijd stellig geweest in mijn standpunt dat de Tuono V4 1100 echt de allerbeste sport-naked is voor de openbare weg, maar ben er nu van overtuigd dat anno 2021 de Tuono 660 toch echt de betere van de twee is – en dat voor de helft van het geld. De Tuono 660 is hét levende bewijs dat minder soms echt meer kan zijn. Aprilia is back in business – geloof mij.

Technische gegevens