Zoeken

Touren in de Auvergne

Massif Central

18 april 2016

Auvergne Puy

De weg slingert behoorlijk als ik na Lyon via St. Etienne het Massif Central in duik. De V-Strom heeft het naar zijn zin op al die glooiende bochten en ook ik vermaak me prima met een landschap dat als maar rustieker en authentieker wordt. Ik zie steeds minder ketenhotels en steeds meer leuke dorpen langs de weg, die zelfs vlakbij Le Puy en Velay nog altijd verdacht breed is. Waarom leggen ze zo'n brede weg aan naar een klein stadje in een Franse streek, dat nauwelijks industrie heeft en waar toeristen nauwelijks komen. Toeristen gaan naar de Ardèche, de Dordogne, de Middellandse Zee of naar de Alpen, zeker als het motorrijders zijn. De Auvergne is voor de meeste mensen het zwarte gat tussen de bekende vakantiebestemmingen. Een streek waar je niet komt, ook omdat de belangrijke snelwegen er niet doorheen gaan. En omdat er blijkbaar niets interessants te beleven is. MAuvergne Puyaar daar hebben de toeristen het mis, zo vindt het Comité Régional de Développement Touristique d'Auvergne, dat samen met Endurofun Tours een reis op poten zette om de streek bij motorrijders te promoten. Want de Auvergne biedt niet alleen veel historie, bezienswaardigheden en prachtige landschappen, maar biedt - juist doordat het niet is platgewalst door het toerisme - nog een blik op het echte Franse leven. Een cultuur, waarin mensen nog de tijd nemen en waar je gerust twee uur kunt uittrekken voor een lunch. Klinkt goed…

Jacobus

De reden dat er zo'n grote weg naar Le Puy en Velay loopt, wordt duidelijk als we de volgende ochtend een bezoek brengen aan het centrum van het stadje. Dat staat in het teken van de bedevaart. In de middeleeuwen was het al een van de belangrijkste pelgrimscentra: jaarlijks kwamen er een half miljoen gelovigen om te bidden tot de maagd Maria. Nu kwamen die natuurlijk niet met de auto, maar de moderne pelgrims komen wel met auto's en bussen naar Le Puy. En dat zijn er nog altijd zo'n 40.000 per jaar. Wellicht niet zozeer om tot Maria te bidden, maar meer om te beginnen aan een pelgrimstocht naar Santiago de Compostella, waarbij de kathedraal van Le Puy en Velay als startpunt van een van de vier belangrijkste routes naar Santiago geldt. De bedevaart wordt door velen aangegrepen als een gelegenheid om zichzelf te ontdekken, maar had van oorsprong een zeer religieuze reden: het was een bedevaart ter ere van de apostel Jakob de Meerdere, de broer van Johannes en - afhankelijk van de legende die je gelooft - de neef van Jezus Christus. Johannes zou in Spanje gepredikt hebben en direct bij zijn terugkeer in Palestina door Herodes met een zwaard zijn onthoofd. Dit was het begin van de vervolging van Christenen, dAuvergne Puyie in groten getale Judea ontvluchtten. Het lichaam van Jacobus werd daarbij in een stenen boot gelegd, waarna deze met enkele discipelen de zee opging en terechtkwam aan de Galicische kust. Daar werd hij begraven in de berg Libredón, waar het graf in vergetelheid raakte. Het verhaal gaat vervolgens dat keizer Karel de Grote in zijn dromen een weg van sterren in de hemel zag. Die weg begon bij de Friese zee en liep naar het graf in Galicië, dat in de negende eeuw opnieuw werd ontdekt. Vanaf dat moment reisden pelgrims overal vandaan naar Santiago.

Kathedraal

Voor de reis naar Santiago - El Camino - waren een aantal belangrijke routes. In Frankrijk waren dat er vier, met startpunten in Tours, Vézelay, Saint Gilles du Gard en Le Puy en Velay, waarvandaan Bisschop Godescalc van Le Puy in 951 als een van de eerste niet-Spaanse pelgrims naar Santiago vertrok. Het werd een populair startpunt, een van de redenen dat hij in de 11e eeuw een kathedraal werd gebouwd. Die werd op de top van een vulkanische bergpiek neergezet, wat ook de naam van de stad verklaart: Puy is afgeleid van "podiensis", het Latijnse woord voor podium, het plateau waarop de kathedraal staat. "De weg" wordt daarom ook wel aangeduid met via podiensis en wordt vanaf de kathedraal tot in Santiago aangeduid met de Sint Jacobsschelp, een attribuut waarvan Sint Jacob zich bediend schijnt te hebben. Met de grote aantallen bezoekers werd de kathedraal echter al snel te klein, waardoor deze moest worden uitgebreid. De bergpiek was echter niet groot genoeg, vandaar dat er eerst een laag stuk werd bijgebouwd, wAuvergneaar de rest van de kerk weer bovenop is gezet. Deze bestaat nu dus uit twee etages. Het is een hele klim er naartoe, maar het uitzicht er vandaan is geweldig en ook de kerk zelf is het aanzien waard. Ook van binnen. Daar vind je bijvoorbeeld een standbeeld van de maagd Maria. Op zich niet wereldschokkend, behalve dat dit slechts 77 cm hoge beeld een zwarte Maria portretteert. Ze heeft ook nog een baby Jezus, die ergens op halve hoogte het zwarte koppie uit de mantel steekt. Maria heeft wel 30 verschillende jurken en wordt regelmatig omgekleed. Het is een eer voor de mensen uit Le Puy om een mantel voor haar te maken en die te doneren. Saillant detail is overigens dat deze Maria niet de originele zwarte Maria uit de kathedraal is: die werd in het jaar 1240 door Lodewijk de 14e naar Le Puy gebracht, maar werd in de Franse revolutie vernietigd, in 1794. In 1843 wist het bisdom een andere zwarte maagd op de kop te tikken. Dit 400 jaar oude beeld nam de plaats van de originele Maria in. In de kerk is verder nog een grote "koortssteen” te vinden. Het verhaal gaat dat een jonge vrouw na een bevalling visioenen van deze steen had, erop ging liggen en zo van haar koorts genas, wat de steen tot een populair genezingsmiddel maakte.

Auvergne